METEOR SCATTER op VHF

Jaarlijks zijn er steeds terugkerende meteorenregens. De Perseïden, van rond half augustus, is wel de meest bekende meteorenregen met grote kans op goede waarnemingen van z.g. vallende sterren. De ‘andere’ bekende meteorenzwerm de Geminiden van half december is wat minder spectaculair.

Het is echt altijd weer fascinerend om dit hemelse schouwspel te zien.

 

METEOR SCATTER ?

 

Voor ons als zendamateur heeft zo’n meteorenzwerm nog een mooie extra dimensie. Radiosignalen kunnen worden verstrooid ( scatter ) door de geïoniseerde sporen die op circa 80 km hoogte in de ionosfeer worden veroorzaakt door de meteoren. Via ‘meteor scatter’ ( MS ) kunnen dan via radiosignalen afstanden van ruwweg 500 tot 1500 kilometer worden overbrugd. In uitzonderlijke gevallen kunnen zelfs afstanden van meer dan 2000 km worden overbrugd.  MS werkt vooral goed op 10 en 6 meter maar ook nog leuk op 2 meter. Zelfs op 70 cm werkt dit mechanisme ook nog maar is daar eigenlijk alleen bruikbaar voor de specialisten.

 

Het probleem is de zeer korte duur van de signalen via MS. Op 10 meter kan vaak nog net snel een normaal qso worden gemaakt maar op 6 en zeker 2 m zijn de signalen meestal maar een fractie van een seconde lang. Op VHF is MS dus meestal voor normaal gebruik ongeschikt.

 

COMPUTERHULP

 

Hier komt de computertechniek ons te hulp. Joe Taylor K1JT heeft met een team het programma WSJT-X ontwikkeld. De meeste zullen wel bekend zijn met het onderdeel FT8 maar er zitten nog een paar echte juweeltjes in dit programma verborgen.

FT8 werkt met periodes met een lengte van 15 seconden waarin een complete boodschap wordt verzonden. Dat is dus totaal ongeschikt voor het werken via ‘meteor scatter‘  vanwege de vaak extreem kortdurende signalen die ontvangen worden. Joe en zijn team zijn al jaren ( al ver voor FT8 ) bezig geweest met signalen via allerlei verschillende manieren van propagatie.

 

 

Speciaal voor MS kun je in WSJT-X gebruik maken van de mode MSK144. Als je de instellingen in WSJT-X voor FT8 al voor elkaar hebt hoef je niets meer te veranderen en kun je direct aan de slag. Als je MSK144 als mode selecteert ziet dit er vrijwel hetzelfde uit als FT8. Het grote verschil is de manier waarop een complete boodschap wordt overgebracht.

Alle informatie nodig voor de verbinding wordt steeds in een onderdeel van een seconde uitgezonden en daarna gedurende een periode steeds herhaald. Ook al is het ontvangen signaal maar een deel van een seconde hoorbaar dan zit toch alle info er vaak wel in. Als de ontvangen ‘ping’ lang genoeg is wordt de inhoud direct gedecodeerd en getoond op het scherm.

MSK144 werkt dus in ‘real time‘ en je moet als operator dan ook wat meer direct reageren op het ontvangen signaal gedurende een verbinding. Je bent dus ( gelukkig ) wel iets meer bezig tijdens een qso via MS dan met FT8.

 

BEGINNEN MET ‘METEOR SCATTER’

 

Wil je beginnen met MS kun je dat het best op 6 meter doen.

De ontvangen signalen op 6 meter zijn meestal lang genoeg om via MSK144 te decoderen. Stem eens af op 50.280 MHz in usb en probeer wat te ontvangen. De periodes om te ontvangen en te zenden zijn op deze band 15 seconden. Met 100 Watt en een simpele yagi kun je al heel aardig meedoen via MS.

 

Op 2 meter is de uitdaging alweer een stuk groter omdat de ontvangen signalen daar nog weer veel korter van duur zijn dan die op 6 meter. Je kunt via MS op 2 meter echter wel veel meer stations werken die anders op deze band onbereikbaar zouden zijn.
Wil je op 2 meter aan de slag met MSK144 hoef je alleen maar de periode op de daar gangbare 30 seconden te zetten, af te stemmen op 144.360 MHz in usb en je bent er helemaal klaar voor.

 

MEER INFO

 

Gedurende het jaar zijn er meerdere meteorenregens die bruikbaar kunnen zijn voor onze radioverbindingen. Als je dus de smaak te pakken krijgt tijdens b.v. de Perseïden hoef je geen jaar te wachten. Meer info over MS kun je o.a. vinden op de VHF-website van de VERON.